จากเทคโนโลยี่ชาวบ้าน

สุมิตรา จันทร์เงา

"นกกระจิบ" ทุเรียนที่ถูกลืม ก่อนจะมาเป็นของดีเมืองระยอง

"สวนคุณไพบูลย์" ที่ระยอง น่าจะเป็นสวนผลไม้ในฝันอีกแห่งหนึ่งที่ชาวสวนทุกคนอยากเดินตามรอย

ทั้งในแง่ความสำเร็จ มีชื่อเสียงเป็นที่รู้จักไปทั่วประเทศ ทั้งในเรื่องรายได้จากการขายผลผลิตอย่างเต็มเม็ดเต็มหน่วย

ฉันมีโอกาสผ่านทางมารู้จักสวนผลไม้แห่งนี้ ก็เพราะทุเรียนชื่อแปลกพันธุ์หนึ่ง

"นกกระจิบ"

ตอนที่ได้ยินเพื่อนรัก คือ คุณปรีชา อภิวัฒนกุล พูดถึงชื่อทุเรียนพันธุ์นี้ ฉันยังงงๆ อยู่เลย

คุณ ปรีชาเป็นอดีตนักสื่อสารมวลชนเพื่อนเคยร่วมงานกันมาในยุคที่ฉันเพิ่งเป็นนัก ข่าวใหม่ๆ ต่อมาต่างคนต่างเติบโตเป็นแม่น้ำแยกสาย ไผ่แยกกอ หลังจากผ่านประสบการณ์เป็นลูกจ้างมาหลายรูปแบบ ในที่สุดเขาก็ผันตัวเองมาเป็นเจ้าของธุรกิจงานโฆษณาประชาสัมพันธ์ บริษัท คลิกแอนด์คลิก ที่กำลังโตวันโตคืน

คุณปรีชากับฉันเป็นคนพันธุ์เดียว กัน เราต่างรักต้นไม้ใบหญ้า นิยมธรรมชาติ ชอบจัดสวน ปลูกต้นไม้เสาะหาพันธุ์ไม้แปลกมาให้กันหรือเล่าสู่กันฟัง นอกจากนั้น ยังชอบรับประทานผัก ผลไม้ เวลามีอะไรที่น่าสนใจทำนองนี้เรามักจะบอกกล่าวกันเสมอ

ระยะหลัง คุณปรีชาเป็นขุมข้อมูลสำคัญทางด้านวิชาการเกี่ยวกับการเกษตร มีอะไรติดข้องสงสัย เขาจะมีแหล่งข้อมูล เสาะหาคำตอบมาให้ได้แทบทุกเรื่อง กลายเป็นพจนานุกรมการเกษตรเคลื่อนที่ได้สำหรับเพื่อนๆ ถูกใจพวกเรานักหนา

ตอน ที่พวกเราตัดสินใจไปเที่ยวสวนเกษตรในฝันของ พี่พัชร พุ่มพวง นั้น คุณปรีชาเป็นคนประสานจัดการเรื่องรถราและการเดินทางทั้งหมด บังเอิญเส้นทางไปเที่ยวสวนผลไม้ของพี่พัชรอยู่ในเส้นทางเดียวกันกับสวนคุณ ไพบูลย์ เขาเลยถือโอกาสชวนพวกเราแวะชิม "ทุเรียนนกกระจิบ" ที่กำลังให้ผลผลิตเต็มที่ในสวนแห่งนี้พร้อมกันเสียเลย

ขอสารภาพว่า ตอนที่ยังไม่เห็นหน้าตาทุเรียนพันธุ์นี้ นึกไม่ออกหรอกค่ะว่ามันเป็นยังไง ตามประสาคนไกลสวน เป็นลูกหลานตระกูลชาวนา มิใช่ชาวสวน รู้จักผลไม้ก็เฉพาะตอนที่มันสุกพร้อมรับประทานเป็นส่วนใหญ่ แยกแยะไม่ออกหรอกว่าหน้าตาแต่ละพันธุ์มันต่างกันยังไง โดยเฉพาะเรื่องทุเรียน

นึกออกแค่ว่าเป็นผลไม้เปลือกแข็ง มีหนามแหลมคม โดนตำแล้วเจ็บปวดนัก แล้วยังปอกยากเหลือเกิน แม้จะอร่อยเลิศแต่กลิ่นก็รุนแรงถึงขั้นพิฆาตคนบางคนได้ แถมเวลารับประทานยังต้องมองหาผลไม้ราชินีคู่บัลลังก์ราชาคือ "มังคุด" มาไว้รับประทานด้วยกันเพื่อดับพิษร้อน

ยุ่งยากไหมล่ะท่าน?

ดังนั้น นกกระจิบก็นกกระจิบเหอะ นึกไม่ออกเลยจริงๆ ว่าจะหน้าตาต่างไปจากทุเรียนหมอนทอง ชะนี ที่เห็นเกลื่อนตลาดได้อย่างไร

บ่ายแก่แล้วตอนที่เราเคลื่อนขบวนออกจากสวนเกษตรในฝันของพี่พัชร แต่ใช้เวลาเดินทางประมาณครึ่งชั่วโมงก็มาถึงสวนคุณไพบูลย์

เจ้า ของสวนชื่อเต็มๆ ว่า คุณลุงไพบูลย์ อรัญนารถ อยู่บ้านเลขที่ 21 หมู่ที่ 4 ตำบลนาตาขวัญ อำเภอเมือง จังหวัดระยอง หาไม่ยากเลย ว่าไปแล้วก็เหมือนเป็นสวนผลไม้อยู่กลางเมืองเลยทีเดียวเชียว

ทันที ที่ผ่านเข้าไปในสวนผลไม้แห่งนี้ก็สัมผัสได้ทันทีว่าเป็นสวนที่แตกต่างจากสวน ผลไม้ทั่วไป ตั้งแต่การจัดแต่งทางเข้าอย่างร่มรื่น สวยงาม เขียวขจีด้วยหมู่ไม้นำสายตาอย่างเป็นระเบียบเข้าสู่ด้านในสวนที่มีร้านค้า ขนาดย่อมเป็นศูนย์รวมของผลผลิตประดามี รวมไปถึงผลไม้แปรรูปและของที่ระลึกอื่นๆ

ทันทีที่ลงจากรถตู้ พวกเราก็ตื่นตะลึงกับทุเรียนลูกเล็กกระจิ๋วหลิว บางลูกเล็กมาก ราวกับเป็นผลไม้ของเล่น

ทุเรียนเหล่านี้วางเรียงรายเป็นกองโตอยู่บนพื้นกระดานบ้าง บนร้านที่ยกพื้นขึ้นสูงระดับเอวบ้าง มีกลิ่นกรุ่นหอมโชยชายบางเบา

"นี่ไงทุเรียนนกกระจิบ" คุณปรีชายิ้มพรายบอกพวกเราทุกคนที่กำลังตื่นเต้นกับความรู้สึกแปลกใหม่เหมือนเด็กๆ

ช่วง ที่ไปถึงนั้นคุณลุงไพบูลย์ลงสวนไปตัดทุเรียนอยู่ เราได้พบกับ คุณสุภาภรณ์ อรัญนารถ ลูกสาวที่เป็นหัวแรงใหญ่ขับเคลื่อนกิจการสวนผลไม้แทนคนในครอบครัวขณะนี้

คุณ สุภาภรณ์เล่าให้ฟังว่า ทุเรียนนกกระจิบนั้นเป็นทุเรียนพันธุ์เก่าแก่ดั้งเดิมของจังหวัดนนทบุรี คนในสมัยก่อนนิยมรับประทานทุเรียนพันธุ์นี้กันแพร่หลายมากเพราะมีรสชาติดี เนื้อในเมื่อสุกเป็นสีเหลืองอ่อน มีกลิ่นหอมกำลังดี ไม่ฉุนจัด เนื้อไม่แฉะหรือเละ รสหวานปนมันกลมกล่อม ไม่หวานแหลมโดยเฉพาะขณะที่เนื้อยังห่ามๆ จะกรอบและหวานมัน มีเมล็ดลีบ ให้เนื้อเยอะ แม้จะมีลูกขนาดเล็ก น้ำหนักผลราว 1 กิโลกรัม แต่เปลือกบางมาก ปอกง่าย ให้เนื้อเต็มผลคุ้มค่า จึงเป็นที่นิยมมากในเวลานี้

ทุเรียนนกกระจิบในสวนคุณไพบูลย์ ผลผลิตจะออกก่อนและหมดก่อนทุเรียนพันธุ์อื่น

ไม่ มีใครทราบว่าเหตุใดทุเรียนนกกระจิบจึงเสื่อมความนิยมจากสวนเมืองนนท์ กลายเป็นทุเรียนที่ถูกลืมไปเลย หลังจากชาวสวนหันมาปลูกทุเรียนในเชิงธุรกิจมากขึ้น มุ่งแสวงหาพันธุ์ยอดนิยม เพื่อสร้างมูลค่าเป็นหลัก เช่น หมอนทอง หรือก้านยาว เพราะสามารถขายได้ราคาดี รวมทั้งมีลูกใหญ่เวลาชั่งได้น้ำหนักเยอะจึงทำให้ทุเรียนโบราณรวมถึงทุเรียน นกกระจิบก็ค่อยๆ หายไปจากสวนทุเรียนไทยริมฝั่งแม่น้ำเจ้าพระยา

เรียก ได้ว่าสวนทุเรียนเมืองนนท์แทบจะไม่มีนกกระจิบเหลืออยู่เลยด้วยซ้ำไป ปล่อยให้หมอนทองกับก้านยาวสร้างชื่อขึ้นมาแทน จนกลายเป็นเอกลักษณ์ทุเรียนราคาแพงลิบของสวนทุเรียนเมืองนนท์ไปแล้ว

จน กระทั่งสวนคุณไพบูลย์ได้นำทุเรียนนกกระจิบมาปลูกในเชิงธุรกิจอีกครั้ง เมื่อ 10 กว่าปีที่แล้ว ด้วยความชื่นชอบในรสชาติที่คล้ายกับทุเรียนพันธุ์กระดุมผสมกับหมอนทอง โดยไปได้พันธุ์ทุเรียนมาจากคนใกล้บ้าน ขั้นแรกภรรยานำมาปลูกไม่กี่ต้น แล้วค่อยขยายเพิ่มขึ้นมาเรื่อย จนใน พ.ศ. 2553 นับได้ถึง 300 ต้น ในเนื้อที่กว่า 50 ไร่

การย้อนกลับไปหาคุณค่าเก่าๆ ของทุเรียนโบราณทำให้สวนทุเรียนแห่งนี้พลิกฟื้นคืนชีวิตลืมตาอ้าปากขึ้นมา ได้อีกครั้ง แต่กว่าจะผ่านอุปสรรคมาได้ก็ลำบากเอาเรื่องอยู่เหมือนกัน เพราะพ่อค้าคนกลางไม่รู้จักและไม่ให้ราคากับทุเรียนพันธุ์ลูกเล็กนี้เลย ตอนที่ผลผลิตออกมาใหม่ๆ ขายได้กิโลกรัมละไม่กี่บาทเท่านั้น ทำท่าจะเจ๊งเอาง่ายๆ

เดือดร้อนถึงคุณสุภาภรณ์ อรัญนารถ ผู้เป็นลูกสาวทำงานอยู่กรุงเทพฯ ต้องโดดลงมาช่วยหาวิธีกู้ชีวิตให้สวน เธอได้ข้อสรุปสั้นๆ ว่า ถ้ายังปล่อยให้กลไกการตลาดที่มีพ่อค้าคนกลางเป็นผู้ควบคุมราคา จะไม่มีวันที่เกษตรกรชาวสวนจะขายผลผลิตได้ราคาอย่างแน่นอน จึงคิดว่าทำอย่างไรที่จะให้หลุดพ้นจากวงจรพ่อค้าคนกลาง

คุณสุภาภรณ์เป็นคนรุ่นใหม่ เข้าใจกลไกของตลาด มีความรู้ความเข้าใจในโลกของทุนอย่างดี เธอจึงคิดการใหญ่แบบที่ชาวสวนทั่วไปคิดกันไม่ถึง

"ลองหาตลาดที่เป็นเป้าหมาย แล้วกำหนดราคาที่พอใจเองเลย"

การ ทดลองเริ่มขึ้นโดยเธอทิ้งงานประจำออกไปมองหาทำเลขายปลีกผลผลิตจากสวนผลไม้ ของครอบครัวด้วยตัวเอง สุดท้ายได้เช่าร้านที่ห้างเสรีเซ็นเตอร์ แล้วเอาทุเรียนพันธุ์นกกระจิบมาวางขายด้วยตนเอง กำหนดราคาของเธอเองโดยไม่สนใจว่าราคาทุเรียนพันธุ์อื่นๆ จะถูกหรือแพงอย่างไรในตอนนั้น

แล้วสิ่งที่ไม่คาดฝันก็เป็นจริง คุณสุภาภรณ์เริ่มกำหนดราคาทุเรียนนกกระจิบของเธอที่กิโลกรัมละ 90 บาท ซึ่งแพงกว่าหมอนทอง และพันธุ์ยอดนิยมอื่นๆ แบบเทียบกันไม่ติด

แต่เพราะนี่คือ "ทุเรียนพันธุ์นกกระจิบ"

แล้วนกกระจิบนี่มันเป็นยังไงล่ะ? ลูกค้ามีคำถาม เจ้าของสวนก็มีคำตอบให้

เป็นคำตอบที่ทำให้ขายได้ และขายดี ขายดีมากๆ ขายดีด้วยความแพง และรสชาติความอร่อยของทุเรียนจริงๆ

คุณ สุภาภรณ์เปิดเผยว่า เบื้องหลังความสำเร็จอย่างแท้จริงในการกำหนดราคาแบบตามใจตัวเองนี้ก็คือ ตลาดที่เลือกเป็นตลาดที่ใช่ คนที่มาเดินซื้อของมีกำลังซื้อสูง กล้าที่จะจ่ายแพงให้กับของดีมีคุณภาพเยี่ยม

และที่สำคัญที่สุดก็คือ กลเม็ดในการผ่าทุเรียนให้ชิมฟรีไม่มีอั้น

"เรา ยินดี ให้ชิมได้ตลอด ให้เขารู้รสชาติแท้ๆ กันไปเลย ไม่หวงเพราะทุเรียนที่เอามาขายมันก็เป็นทุเรียนจากสวนเราอยู่แล้ว ถ้าไม่ให้ชิม จะไม่มีทางรู้เลยว่ามันอร่อยต่างจากพันธุ์อื่นยังไง"

ไม่น่าเชื่อว่าผลตอบรับในวิธีนี้ทำให้ราคาทุเรียนนกกระจิบของสวนคุณไพบูลย์เขยิบขึ้นมาเรื่อยๆ จนถึงกิโลกรัมละ 120 บาท ในปัจจุบัน!

การเลี้ยงไส้เดือน,ปุ๋ยมูลไส้เดือน,ไส้เดือนดิน,รักษ์ไม้,ฮิวมิคพลัส,มูลไส้เดือนดิน,ปุ๋ยหมัก